Cứ tối đến, khi người dân ở huyện Ia Grai bật đèn, từng đàn bọ to bằng hạt đậu đen bay vào nhà, khiến cuộc sống của họ bị đảo lộn.
17h ngày 23/6, anh Siu Cải, 45 tuổi, ở xã Ia Khai vội vàng chuẩn bị cơm chiều cho cả nhà trước lúc bóng tối bao phủ. Nếu không, bữa cơm của gia đình anh bị đàn bọ đen quấy nhiễu.
Ở chân cầu thang căn nhà sàn bằng gỗ rộng chừng 50 m2, giường vợ anh Cải được giăng kín vải màn, ngăn đàn bọ chui vào bên trong. Trên sàn nhà, vách tường, hàng nghìn con bọ đen bò lổm ngổm. Những con đã chết được hai con gái anh Cải quét dồn lại từng đống, rồi hốt chúng vào bao. Mùi hôi cay nồng bốc ra từ bọ khiến hai đứa trẻ thi thoảng phải đưa tay lên bịt mũi.
Trên gác, bọ đen nằm dày đặc hơn ở mọi ngóc ngách, bu bám trên chăn, nệm. “Tôi phải phun xăng, phun thuốc sâu liên tục để tiêu diệt”, anh Cải nói và tỏ ra chán nản khi diệt hết hôm nay, nhưng sau một đêm chúng lại xuất hiện trở lại.
Anh lo lắng nhất khi các con đang ngủ, vô tình nằm đè lên xác bọ đen thì da thịt ngứa ngáy và phồng rộp. “Gần ba tháng nay, chúng tôi phải sống trong nỗi sợ hãi”, anh Cải nói.
Cách nhà anh Cải hơn một km, căn nhà sàn của anh Ksor Dung, 36 tuổi, hiện vẫn không có người ở. Vợ chồng anh và hai đứa con phải dọn sang ở tạm nhà bà ngoại được xây kín, bọ ít vào được, ngay bên cạnh.
Suốt những năm qua, cứ vào đầu mùa mưa (tháng 4) bọ lại xuất hiện, quấy rầy gia đình anh đến tháng 7, do vậy hai vợ chồng tính bán căn nhà sàn bằng gỗ làm từ năm 2012, xây lại căn nhà mới để tránh bọ đen.
Tháng trước, một ngày vợ chồng anh Dung thay nhau quét dọn hai lần, mỗi lần vài bao tải bọ đen, nhưng nay vì quá mệt mỏi, họ chỉ dọn dẹp hai ngày một lần. Anh Dung bảo, ban ngày nhiều lần nhìn sàn gỗ đã sạch, song sau vài phút lại thấy chúng bò từ mọi ngóc ngách. Ngoài ra, chất thải của loài côn trùng này gây mùi hôi rất khó chịu, nên không thể nào sống trong căn nhà “thấp thỏm, âu lo”.
Anh Dung kể, trước đó con trai 5 tuổi của anh đang ngủ, bất ngờ bị bọ đen chui vào tai, may mắn gắp ra kịp thời. “Bây giờ cháu ngủ tôi phải nhét bông vào tai cho nó vì sợ bọ vẫn còn trong chăn, chiếu”, anh nói và mong muốn cơ quan chức năng sớm tìm loại thuốc tiêu diệt tận gốc loài côn trùng này càng sớm càng tốt.
Ông Đỗ Văn Đông, Phó chủ tịch UBND huyện Ia Grai, Gia Lai cho biết, đơn vị đang phối hợp cùng Trung tâm dịch vụ Nông nghiệp huyện xuống các xã khảo sát. Loại bọ đen này không chỉ tấn công vào nhà dân ở xã Ia O, Ia Chía, Ia Khai, Ia Krái… mà còn chui vào các trường học, khu tập thể của giáo viên.
Theo ông Đông, loại bọ này thường sống trong đất ẩm thấp, vườn cao su, vườn cây ăn trái, nhưng không gây hại cho thực vật. Buổi tối khi điện người dân bật lên là bọ đen bay vào nhà, gây mùi hôi, mất vệ sinh. Chúng xuất hiện vào đầu mùa mưa, nhiều nhất từ tháng 4 đến tháng 6. Chính quyền đã tuyên truyền người dân tổng vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, ban đêm nên tắt điện và đóng kín cửa.
“Huyện đã có báo cáo lên tỉnh để mong các nhà khoa hoa có chuyên môn xuống tìm hiểu thực trạng và có biện pháp phòng chống hiệu quả”, ông Đông cho hay.
Bọ đen (tên khoa học là Mesomorphus villiger, thuộc bộ Coleoptera, họ Tenebrionidae) là loài côn trùng cánh cứng, di chuyển nhanh, hình dáng giống hạt đậu đen. Loài này thường xuất hiện ở các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, những vùng có diện tích lớn cao su, cây ăn trái. Chúng có tính hướng sáng nên thường bay vào nhà với mật độ cao.
Trần Hóa – VnExpress